W związku z przedświątecznym zainteresowaniem konsumentów zakupem żywych ryb w punktach sprzedaży detalicznej, Główny Lekarz Weterynarii zaleca stosowanie zasad ochrony zwierząt i humanitarnego traktowania wynikających z przepisów prawa krajowego i UE:

- ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o ochronie zwierząt (Dz. U. z 2023 r. poz. 1580 t.j.),

- rozporządzenia Rady (WE) NR 1099/2009 z dnia 24 września 2009 r. w sprawie ochrony zwierząt podczas ich uśmiercania (Dz.U. L 303 z 18.11.2009, s. 1).

Pomocnicze informacje dostępne są także w opiniach naukowych.

Rybom przeznaczonym do sprzedaży należy zapewnić odpowiednie warunki. Główny Lekarz Weterynarii zaleca, aby sprzedaż ryb odbywała się wyłącznie po uprzednim ich uśmierceniu.

1. Zalecenia dotyczące warunków przetrzymywania żywych ryb:

• zapewnienie środowiska wodnego, które jest naturalnym środowiskiem bytowania ryb,
• woda powinna być czysta, natlenowana lub napowietrzana, wymiana 1/3 objętości wody basenu co 12 godzin,
• optymalna temp. wody 4 - 6 ºC max 10 ºC,
• ilość wody i zagęszczenie ryb powinno być dostosowane  w taki sposób, aby zapewnić kontakt całego ciała oraz skrzeli z wodą,
• zagęszczenie - maksymalne zagęszczenie przy stosowaniu natlenowania wody 1kg masy ryb/1 l wody,
• baseny, w których przebywają ryby - szczelne, o gładkich ścianach i krawędziach, bez wystających ostrych elementów, które mogą powodować urazy ryb,
• ryby przeznaczone do sprzedaży nie powinny mieć widocznych uszkodzeń - ryby, które posiadają rany i uszkodzenia ciała powinny zostać niezwłocznie uśmiercone w celu skrócenia cierpienia.

2. Uśmiercanie ryb powinno odbywać się w sposób humanitarny, uwzględniający specyfikę tej gromady kręgowców. Zgodnie z raportem EFSA, humanitarnymi metodami ogłuszania ryb są metody mechaniczna i elektryczna.

• METODA - uderzenie w część czołową czaszki lub poddanie działaniu prądu elektrycznego powodujące utratę przytomności w połączeniu z uszkodzeniem ośrodkowego układu nerwowego, lub przerwaniem rdzenia kręgowego albo dekapitacją.
• Zabronione jest uśmiercanie zwierząt kręgowych, w tym ryb, w obecności dzieci (art. 34 ust. 4 pkt 2 ustawy o ochronie zwierząt). Jest to zakaz bezwzględny, zagrożony sankcją karną z art. 35 ustawy.
• Miejsce ogłuszania i uśmiercania karpia w punktach sprzedaży detalicznej powinno być osłonięte lub wydzielone tak, aby uniknąć udziału i obecności osób postronnych, np. za parawanem, przenośną ścianką lub innym elementem punktu sprzedaży albo namiotu zewnętrznego, który całkowicie zapobiega udziałowi osób postronnych.

3. Zalecenia dotyczące personelu:

• ukończone 18 lat,
• doświadczenie przy hodowli, chowie ryb albo odbyte szkolenie z zakresu dobrostanu, ogłuszania i uśmiercania ryb (np. szkolenie stanowiskowe),
• w przypadku dystrybucji ryb z udziałem pośrednika, zapewnia on, aby sprzedawca końcowy był przeszkolony z zakresu dobrostanu, ogłuszania i uśmiercania ryb.

4. Zalecenia dotyczące przenoszenia żywych ryb po zakupie przez odbiorców detalicznych.

• Opakowanie przeznaczone do przenoszenia żywych ryb po ich zakupie przez konsumenta końcowego powinno zawierać wodę.
• Podstawowe znaczenie ma zapewnienie rybie możliwości przyjęcia naturalnej pozycji ciała, dlatego istotna jest wielkość opakowania, aby ryba nie znajdowała się w nienaturalnej pozycji lub nie była wygięta bez możliwości zmiany pozycji - dotyczy to w szczególności pojemników o sztywnych ścianach, chociaż także ma znaczenie w przypadku foliowych toreb. Z uwagi na brak możliwości stałego napowietrzania wody w opakowaniu, ilość wody powinna być co najmniej w stosunku 1:2 masy ryby do objętości wody.

• Czas przenoszenia żywej ryby z miejsca zakupu powinien być jak najkrótszy.